کپی رایت و قانون حمایت از حقوق مؤلفان، مصنفان و هنرمندان
مطالب
تا حالا محتوایی تولید کرده‌اید که ببینید در جای دیگری استفاده شده است و هیچ اجازه‌ای هم از شما نگرفته‌اند؟ حتی ممکن است خودتان هم این کار را کرده باشید. کپی رایت دقیقاً همان چیزی است می‌تواند جلوی این اتفاق را بگیرد و از حقوق افرادی که محتوایی را تولید کرده‌اند، حمایت می‌کند. چه قوانین و شرایطی برای کپی رایت و قانون حمایت از حقوق مؤلفان، مصنفان و هنرمندان وجود دارد؟ در کجا می‌توانیم از محتوای دیگران استفاده کنیم اما مشمول جریمه‌های کپی رایت نشویم و قوانین کپی رایت در ایران و خارج از کشور چه تفاوت‌هایی با هم دارند؟ همه این سؤالات را گروه حقوقی نام در ادامه پاسخ داده است.
کپی رایت چیست و چه شرایطی دارد؟
کپی رایت که با نام حق تکثیر یا حق کپی هم شناخته می‌شود. ماهیت کپی رایت آن است که هر اثر هنری و خلاقانه‌ای به محض آن که خلق می‌شود، باید تحت حمایت‌های قانونی قرار بگیرد. در صورتی که کسی بخواهد از آن اثر استفاده کند هم باید حتماً از مالک اصلی اثر اجازه این کار را داشته باشد. این آثار خلاقانه می‌توانند شامل کتاب، فیلم، موسیقی، مقاله، نوشته، نرم‌افزار و… باشد.
حقوق صاحب اثر در کپی رایت
قوانین و مقررات کپی رایت یک سری حقوق را به صاحبان اثر می‌دهد و در پی این حق و حقوق است که فرد می‌تواند از آثارش دفاع کند. در ادامه چند مورد از مهم‌ترین حقوق کپی رایت را بررسی می‌کنیم.
حق انتشار و تکثیر
این حق به فرد و همان صاحب اثر اجازه می‌دهد که فرد تعیین کند چه کسی می‌تواند از اثرش استفاده نماید.
حق اقتباس و تغییر اثر
این مورد مربوط به زمانی است که می‌خواهید یک اثر را تغییر دهید. به طور مثال اگر یک کتاب نوشته شده باشد و حق کپی رایت در آن وجود داشته باشد، دیگران نمی‌توانند از روی آن کتاب یک فیلم بسازند.
حق اجرای عمومی
نکته بعدی در خصوص حق اجرای عمومی است. این حق مربوط به پخش کردن فیلم‌ها و موزیک‌ها در سالن‌ها و مکان‌های عمومی است.
حق انتساب
در این حق به موضوع ذکر شدن نام خالق اثر توجه می‌شود. در این مورد حتماً در زمان عرضه محصول باید نام فرد خلق‌کننده آن اثر به درستی ذکر شود.
حق جلوگیری از تحریف
این حق نیز توضیح می‌دهد که هیچ تحریف و تغییری در اثر اولیه نباید ایجاد شود.
قانون استفاده منصفانه چیست؟
یکی از موضوعاتی که شاید برایتان جالب باشد این است که گاهی اوقات می‌توان از اثر دیگران استفاده کرد و مشمول جریمه‌های کپی رایت نیز نشد. بعضی از محتوا‌ها را می‌توانیم بدون آن که صاحب اثر اجازه دهد، استفاده کنیم. البته این موضوع منوط به آن است که حتماً از قوانین منصفانه استفاده کنیم. در ۳ مورد می‌توانیم از این قانون استفاده کنیم.
نقد و بررسی اولین مورد است. مثلاً اگر بخواهید نقل قول کوتاهی از یک کتاب داشته باشید و تحلیل کنید، این مورد می‌تواند مهم باشد.
اگر بخواهید از محتوا به صورت آموزشی استفاده کنید هم این قانون مؤثر است. به طور مثال می‌توانید در کلاس درس و ارائه مستندات از این مطالب استفاده نمایید.
ساختن میم از عکس‌ها برای طنز و پخش آن در شبکه‌های اجتماعی و… نیز می‌تواند گزینه خوبی برای استفاده از آثار دیگران زیر پرچم قانون منصفانه است.
یک نکته بسیار مهم در این خصوص وجود دارد و آن هم در خصوص آن است که اگر کار شما و استفاده از قانون منصفانه شما به فعالیت‌های تجاری صاحب اثر لطمه‌ای وارد کند، باز هم مجرم شناخته می‌شوید و باید خسارت پرداخت کنید.
چطور از کپی رایت آثار حفاظت کنیم؟
یکی از بحث‌های مهم و اساسی آن است که چگونه می‌توانیم از کپی رایت آثار خودمان در ایران و جهان محافظت کنیم. در اینجا چند گام مهم و اصولی وجود دارند که می‌توانند بسیار مفید باشند.
ثبت رسمی اثر در ایران
حتماً آثار خودتان را به صورت رسمی در ایران ثبت کنید. معمولاً برای آثار هنری و ادبی باید به وزارت فرهنگ و ارشاد مراجعه کرده و برای نرم‌افزار و برنامه‌های دیجیتالی نیز به سراغ شورای عالی انفورماتیک بروید.
ثبت بین‌المللی اثر
مورد بعدی ثبت کردن بین‌المللی آثار است. اگر می‌خواهید اثر شما در سطح بین‌المللی هم محافظت شود، می‌توانید از طریق ثبت در آمریکا و اروپا اقدام نمایید.
کلام پایانی
حق کپی رایت در ایران و در جهان می‌تواند کمی متفاوت باشد. کپی رایت و قانون‌های مربوط به آن را باید بشناسید تا بدانید که دقیقاً چه مواردی می‌تواند حق و حقوق شما تلقی شود. در صورتی که آثارتان را بدون اجازه استفاده کرده‌اند و یا هرگونه سؤال و مشکلی در این زمینه داشته باشید، می‌توانید به وبسایت ما مراجعه کرده و یا با مشاوران حقوقی گروه نام مشورت کنید. با این کار بهترین و به روزترین اطلاعات را به دست می‌آورید و می‌توانید مسائل حقوقی خود را بهتر حل و فصل کنید.
دوره ها
