قانون حق کسب و پیشه
قانون حق کسب و پیشه یکی از مهمترین قوانین وضع شده توسط قانون کشور ایران است که برای نخستین بار در سال ۱۳۵۶ مطرح شد. طبق این قانون مستاجری که ملک تجاری را از مالک تحویل گرفته و فعالیتی را در آن آغاز کرده می‌تواند سهمی از ارزش خلق شده پس از چند سال کسب کرده و به عبارتی این فرد حق مشخصی در ملک تجاری مورد نظر دارد.
قانون حق کسب و پیشه برای این منظور ایجاد شده است که نتیجه تلاش‌ها و زحمات فردی پس از گذشت چند سال از بین نرفته و در صورتی که صاحب ملک بخواهد مستاجر را بیرون بیرون کند باید حق زحمات و فعالیت‌های او را پرداخته نماید. در این مقاله توضیحات تکمیلی را در مورد قانون حق کسب و پیشه در اختیار شما قرار می‌دهیم.
قانون حق کسب یا پیشه یا تجارت چیست؟
در مورد اینکه قانون مربوط به حق کسب یا پیشه یا تجارت چیست باید بگوییم که حقی است که به مستاجر یک ملک تجاری داده می‌شود که او باعث افزایش اعتبار و رونق آن ملک با انجام فعالیت‌های خود شده است. به عبارت ساده‌تر گاهی مواقع مستاجر یک ملکی را اجاره می‌کند که در آن زمان فاقد ارزش خاص در یک حوزه است. این فرد با ارائه خدمات یا محصولات با کیفیت مشتریان زیادی را جذب کرده و این موضوع سبب شهرت یا رونق آن مکان می‌شود.
در این مواقع اگر صاحب ملک از مستاجر بخواهد که ملک مورد نظر را تخلیه کند، مستاجر باید اقدام به دریافت حق کسب پیشه نماید. در صورتی که بخواهیم توضیحات بیشتری ارائه دهیم باید بگوییم که این حق به مرور زمان و با تلاش‌های مستاجر به وجود آمده و می‌تواند به مستاجر بعدی منتقل شود. میزان این حق و قیمت دقیق آن بسته به مدت زمان اجاره، رونق و اعتبار و موقعیت مکانی می‌تواند متفاوت باشد و در هر شرایطی مستاجر باید آن را دریافت کند. مگر زمانی که تخلفی از مستاجر صورت گرفته باشد یا طرفین روی این موضوع توافق کرده باشند.
منشا قانونی آن چیست؟
درباره منشا قانونی قانون حق کسب و پیشه باید بگوییم که قانون روابط مالک و مستاجر برای نخستین بار در سال ۱۳۵۶ به تصویب رسید. طبق این قانون مستاجر اجازه دارد در صورت تخلیه ملک مبلغ مشخصی را جهت جبران زحمات و پیشرفت کسب و کار دریافت کند. در طی چند سال اخیر و پس از این قانون که نزدیک به ۵۰ سال می‌گذرد در صورتی که مالک یا مستاجر بعدی از پرداخت حق کسب و پیشه خودداری کنند مستاجر می‌تواند شکایت کرده و قانون نیز طبق عرف و با در نظر گرفتن شرایط مختلف، این حق را گرفته و به مستاجر پرداخت می‌کند.
نکات مهم در مطالبه قانون حق کسب و پیشه کدام است؟
به طور کلی درباره قانون حق کسب و پیشه نکات و موارد مختلفی وجود دارد که هنگام مطالبه باید آنها را در نظر داشت. مهمترین نکاتی که نیاز است تا شما هنگام اجاره کردن ملک و یا پس دادن آن بعد از چند سال در نظر داشته باشید به شرح زیر هستند:
- حق کسب تجارت و پیشه یک حق تدریجی الحصول و تبعی است که مستاجران محل کسب و پیشه می‌توانند از آن استفاده کنند.
- این حق تنها به مستاجر محل کسب و فردی که مالک با آن قرارداد نوشته شده است می‌رسد.
- درست است که حق کسب و پیشه یک حق مالی است اما قابل مبادله نیست به این معنی که مستاجر این اجازه را ندارد که هم مستاجر باشد و هم این حق را به غیر منتقل کند و پول آن را بگیرد بلکه باید ملک را واگذار کرده و سپس حق کسب و پیشه را نیز دریافت کند.
- طبق قانون ۱۳۵۶، مستاجر می‌تواند بعد از پایان مدت اجاره نیز به کار و فعالیت خود ادامه داده و به عبارتی حکم قانون، استمرار پیدا می‌کند.
- در صورتی که مستاجر تخلف غیرقانونی انجام دهد حق کسب و پیشه از او ساقط می‌شود. برای مثال در صورتی که اقدام به انتقال ملک اجاره به فرد دیگر بدون مجوز قانون کند این حق از او ساقط شده و دیگه نمی‌تواند حق کسب و پیشه را دریافت کند.
- طبق قانون مربوط به حق کسب و پیشه، این پول تنها به مال غیر منقول متعلق است.
سخن پایانی
قانون حق کسب و پیشه یکی از قانون‌های تخصصی و مهم در کشور ایران است و باید تمام وکلا در کنار یادگیری قوانین دیگر از قانون حق کسب و پیشه نیز به خوبی اطلاع داشته باشند. اگر کارآموز هستید یا به عنوان یک وکیل تازه کار به تازگی فعالیت خود را آغاز کرده‌اید می‌توانید برای دریافت توانمندی‌های بیشتر در حوزه حقوق، از خدمات تیم حقوقی نام استفاده کنید. این مجموعه اقدام به برگزاری دوره‌های آموزشی آفلاین و رایگان برای شما کرده و آموزش‌های خود را در زمینه‌های حقوقی و به صورت بروز و کامل در اختیار وکلای تازه کار و بدون تجربه قرار می‌دهد.
دوره ها
